Η είσοδος της «Κλεψύδρας» είναι στη συμβολή του αρχαίου Περιπάτου και της οδού των Παναθηναίων, αλλά ελάχιστοι από τους επισκέπτες της Ακρόπολης το γνωρίζουν.
«Τόσο το δάπεδο της αυλής όσο και ο ανατολικός από τους τοίχους που την περιβάλλουν έχουν 'χτυπηθεί' από τις σεισμικές δονήσεις, την καθίζηση του εδάφους και τις ρίζες των φυτών» εξηγεί στα Νέα η αρμόδια αρχαιολόγος Σοφία Μοσχονησιώτη.
Το σπήλαιο καθαρίστηκε και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στο β' ήμισυ του 13ου αι. π.Χ. Βάσει επιγραφής που βρέθηκε στην Αρχαία Αγορά, στο σπήλαιο λατρευόταν κατά τη διάρκεια του 5ου αι. π.Χ. η νύμφη Εμπεδώ.
Την ίδια περίοδο (και συγκεκριμένα κατά το 470-460 π.Χ.) διαμορφώθηκε το πρώτο κρηναίο οικοδόμημα με την αυλή που υπάρχει σήμερα. Είχε ορθογώνιο σχήμα, είσοδο στην βορειοδυτική γωνία και κλίμακα που οδηγούσε σε χαμηλότερο επίπεδο, ενώ αγωγοί ύδρευσης ξεκινούσαν από την πηγή. Λόγω των πολλών κατολισθήσεων βράχων που τελικά έφραξαν την πηγή, κατασκευάστηκε, στα τέλη του 2ου αι. μ.Χ.-αρχές του 3ου αι. μ.Χ., θολωτός διάδρομος (προσιτός μέσω της Ακροπόλεως με κλίμακα) που κατέληγε σε φρέαρ ύδρευσης ανοιγμένο κάτω από τους πεσμένους βράχους. Η κατασκευή οχυρώθηκε στα μέσα του 3ου αι. μ.Χ. με το Υστερορωμαϊκό τείχος.
Κατά τον 6ο αι. μ.Χ. το νερό της πηγής διοχετευόταν με πήλινο αγωγό στην Ιουστινιάνεια δεξαμενή, ενώ στη μεσοβυζαντινή περίοδο η «Κλεψύδρα» μετατράπηκε σε ναϊδριο των Αγίων Αποστόλων το οποίο διατηρείτο έως τον 19ο αιώνα.
Η πηγή ανακαλύφθηκε ξανά το 1822 από τον αρχαιολόγο/επιγραφολόγο Κυριακό Πιττάκη και το επόμενο έτος ο Οδυσσέας Ανδρούτσος κατασκεύασε νέο προμαχώνα γύρω από αυτήν εξασφαλίζοντας πόσιμο νερό στους Έλληνες που κατείχαν την Ακρόπολη.
Η «Κλεψύδρα» ανασκάφηκε το 1874 από τον Γάλλο αρχαιολόγο Εmile Burnouf, το 1897 από τον αρχαιολόγο της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Παναγιώτη Καββαδία, και κατά το διάστημα 1936-1940 από τον αρχαιολόγο της Εν Αθήναις Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών Αρθουρ Πάρσονς.
Newsroom ΔΟΛ
Πηγή "IN.gr".
Κλεψύδρα, αρχαίων και οπλαρχηγών, για σώσιμο
Η ιστορία αυτού του μνημείου, βεβαίως, δεν είναι ούτε τόσο πρόσφατη ούτε τόσο στενόχωρη. Ανάγεται σε πολύ παλαιότερους χρόνους, όταν η Κλεψύδρα ήταν η πηγή Εμπεδώ, από την οποία ξεδιψούσαν οι κάτοικοι του λόφου της Ακρόπολης της Υστερης Νεολιθικής Περιόδου (3500-3000 π.Χ.). Τότε ανοίχτηκαν 22 πηγάδια στη θέση της Κλεψύδρας και κατοικήθηκαν τα σπήλαια στα βόρεια της Ακρόπολης, της πιο σκιερής και μυστηριακής πλευράς της.
Η πηγή διαμορφώθηκε σε κρήνη από τον Κίμωνα (αρχές του 5ου αι. π.Χ.) και ονομάστηκε Κλεψύδρα, γιατί τα νερά της πότε ξεχείλιζαν και πότε χάνονταν μέσα στον βράχο. Τον 10ο αι. μ.Χ. έγινε ειδική διαμόρφωση της κρήνης, όταν έπεσαν βράχια και την έφραξαν, για να μπορούν οι Αθηναίοι να βγάζουν νερό. Στα χριστιανικά χρόνια η Κλεψύδρα καθαγιάστηκε. Πάνω στα χορταριασμένα ερείπιά της χτίστηκε το εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων, αλλά και πάλι, με τα χρόνια, θάφτηκε και ξεχάστηκε. Ωσότου την ανακάλυψε το 1822 ο Κυριάκος Πιττάκης και την έκανε γνωστή στους Ελληνες οπλαρχηγούς. Οταν το 1826 ήταν πολιορκημένοι στην Ακρόπολη, ξεδίψαγαν αντλώντας 1.600 οκάδες νερό ημερησίως μέσω μιας εσωτερικής διόδου.
Γιατί η κρήνη επικοινωνεί με τα Προπύλαια. Μια υπόγεια σκάλα με 69 σκαλοπάτια, πίσω από το μνημείο του Αγρίππα, καταλήγει στο εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων και σε ένα φρέαρ με μαρμάρινο στόμιο βάθους 10 μέτρων, όπου αναβλύζει νερό της αρχαίας πηγής.
Η βόρεια πλευρά της Ακρόπολης (ορατή από την Πλάκα) όπου βρίσκεται η Κλεψύδρα, για πολλά χρόνια δεν ήταν προσβάσιμη στο κοινό. Σήμερα όμως, μετά τα έργα της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας, διαμορφώθηκε ο Περίπατος που έζωνε την Ακρόπολη στην αρχαιότητα. Υπάρχει ένας άνετος διάδρομος επίσκεψης (από την οδό Θεωρίας ή από το θέατρο Διονύσου) σε όλα εκείνα τα άγνωστα εν πολλοίς μνημεία και δημοφιλή στην αρχαιότητα ιερά που στεγάζονταν σε σπήλαια, όπως και στην Κλεψύδρα, που παρουσιάζει πολλά προβλήματα.
Σύμφωνα με τη μελέτη προστασίας και αποκατάστασης της Κλεψύδρας, που εγκρίθηκε προχθές από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, τα προβλήματα αυτά δεν είναι αμελητέα: «Ρωγμές, σπασίματα λίθων στον ανατολικό τοίχο, απώλεια υλικού της πλακόστρωσης της αυλής, αποσάθρωση και διάβρωση». Η πρόταση της μελετητικής ομάδας υπό την αρχαιολόγο Σοφία Μοσχονησιώτη ήταν να αποξηλωθεί και να αναταχθεί τμήμα του τοίχου που δέχεται μηχανικές πιέσεις από πάνω προς τα κάτω, με κίνδυνο να αποκολληθούν κάποιοι λίθοι και να πέσουν, να συμπληρωθεί ένα τμήμα του τοίχου που δεν σώζεται, να συντηρηθούν οι ασβεστολιθικές πλάκες του δαπέδου, που παρουσιάζουν παραμορφώσεις και θραύσεις και στη συνέχεια να καταχωθούν. Για όλα αυτά, απαιτούνται 550.000 ευρώ και ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ.
Το ΚΑΣ δέχθηκε την εφαρμογή της μελέτης, αλλά διαφώνησε με την κατάχωση του δαπέδου για δύο λόγους. Ο πρώτος, γιατί υπάρχει κίνδυνος ο ασβεστόλιθος με τα χρόνια να γίνει λάσπη και ο δεύτερος γιατί κανείς δεν θα χρηματοδοτούσε ένα μνημείο προκειμένου αυτό να συντηρηθεί και να θαφτεί, ακόμη και για λόγους προστασίας.
Πηγή "enet.gr".
No comments:
Post a Comment